Sociaal domein

Toelichting wijziging

Verzamelbesluit / financiële rechtmatigheid

1.   Subsidie peuter- en kinderopvang (BW-10313 )

De gemeente Almelo subsidieert peuteropvang (met VVE) en kinderopvang via een Sociaal Medische Indicatie. De subsidie voor Oekraïense peuters en peuters van het asielzoekerscentrum wordt gedekt uit de reserve opvang vluchtelingen.

2.   Thuiswonenden met dementie (BW-10049)

ZonMw stelt een subsidie ter beschikking om gemeenten in Nederland de mogelijkheid te geven het bestaande aanbod van betekenisvolle dagactiviteiten voor thuiswonende mensen met dementie te versterken. Randvoorwaarde om deze subsidie te kunnen aanvragen is dat je als gemeente reeds een samenvatting van een regiobeeld, een behoefteanalyse en een plan van aanpak hebt voor deze doelgroep. In 2022 hebben De Klup, Imean, Avedan, Mantelzorg Almelo, Carint Reggeland, Dementie Twente en de gemeente Almelo deze opgesteld met behulp van een eerdere subsidie van ZonMw. Met de vervolgsubsidie kan een deel van de activiteiten uit het plan van aanpak tot uitvoering worden gebracht.

3.    Programma sociaal en vitaal

In de programmabegroting 2024 is voor het jaar 2024 400.000 euro beschikbaar gesteld voor programma sociaal en vitaal. Deze middelen waren geraamd op hoofdtaakveld 0 Bestuur en ondersteuning. Deze middelen worden administratief toegevoegd aan het programmabudget en worden om die reden overgeheveld van hoofdtaakveld 0 Bestuur en ondersteuning naar dit hoofdtaakveld.

4.   Stelpost sociaal en vitaal

Vanaf de begroting 2023 is naast de programmamiddelen structureel 1 miljoen euro beschikbaar gesteld voor Sociaal en Vitaal op taakveld 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie. In 2024 is 47.000 euro structureel ingezet voor leesconsulenten in het primair onderwijs op taakveld 4.3 Onderwijsbeleid.

5.   Prijscompensatie

In de begroting wordt per taakveld een bedrag voor prijscompensatie opgenomen. Lopende het jaar wordt dit verwerkt in de budgetten. Dit betreft een verschuiving tussen taakveld 4 Onderwijs en taakveld 6 Sociaal domein.

6.   Specifieke uitkering gedupeerden toeslagenaffaire

Vanuit het Rijk ontvangt de gemeente een specifieke uitkering voor hulp aan gedupeerden door de toeslagenaffaire. Op basis van de verantwoording 2022 ontvangt de gemeente Almelo 30.000 euro.

7.   Investering activa Ontplooj

Met de oprichting van Ontplooj is de afspraak gemaakt dat investeringen van Ontplooj via de gemeente Almelo lopen. Dit betreft een investering van een heftruck, waarvoor we de jaarlijkse kapitaallasten bij Ontplooj in rekening brengen.

8.    Pilot jeugdhulp Herderschee (BW-10386 )

Op SO de dr. Herderschee school krijgt een groot deel van de leerlingen ondersteuning vanuit de jeugdhulp. De leerlingen op deze school komen zowel uit de subregio Twente Noord, als daarbuiten. Het college heeft besloten om de jeugdhulp niet langer individueel per leerling te bekostigen. De bekostiging zal voor 4 klassen collectief bekostigd worden voor het jaar 2024. Door het verlenen van de subsidie komt de jeugdhulp beschikbaar voor alle leerlingen van de deelnemende gemeenten, waardoor er beschikkingsvrij gewerkt kan worden en de administratieve lasten afnemen. De gemeenten met een jeugdhulpverplichting voor een leerling in één van de 4 klassen van de dr. Herderscheeschool zijn benaderd om deel te nemen aan de pilot. De kosten worden doorberekend aan deze gemeenten.

9.   Diverse mutaties personeelsbegroting

Het betreft diverse administratieve, resultaatneutrale wijzigingen in de personeelsbegroting.

Diverse bijstellingen

10.   Opvang vluchtelingen Oekraïne

Vanuit het Rijk worden middelen ontvangen, gebaseerd op een normbedrag voor het aantal beschikbaar gestelde bedden en de opvangperiode. Op basis van het aantal plekken zal de aanvraag van de bijdrage voor de gemeentelijke opvang 2,3 miljoen euro, over de periode 1 januari tot 1 mei 2024 zijn.
De verwachte bijdrage voor de gemeentelijke opvang is lager omdat het rijk het normbedrag van 83 euro per dag per gerealiseerde opvangplek in 2023 heeft bijgesteld naar 61 euro per dag per gerealiseerde opvangplek voor 2024.

Het is nog niet duidelijk of het normbedrag over het gehele jaar gehandhaafd blijft op hetzelfde bedrag. Voorzichtigheidshalve worden de baten en lasten die samenhangen met de periode vanaf 1 mei 2023 op een later moment, via de najaars- of slotrapportage, in de begroting verwerkt.

11.    Inkomensregelingen Bijstand - BUIG

Aantal bijstandsdossiers

We voorzagen in de programmabegroting 2024 een gemiddelde van 2.310 dossiers in 2024. In de eerste vier maanden van 2024 is het aantal dossiers gedaald van 2.330 naar 2.304. We zien momenteel een  schommeling in de eerder dalende trendlijn. We houden daarom vooralsnog het gemiddelde van 2.310 dossiers aan.

Kosten bijstandsuitkering en loonkostensubsidies gestegen

Per 1 januari 2024 is het wettelijk minimumloon verhoogd, waardoor de hoogte van de bijstandsuitkeringen gemiddeld met 4,1% is gestegen. Deze stijging is hoger dan de stijging waar in de begroting rekening mee is gehouden. Naast deze hogere kosten voor de bijstandsuitkeringen zijn ook de uitgaven voor loonkostensubsidies gestegen. Hoewel de uitgaven voor loonkostensubsidies nu hoger zijn en daarmee een nadeel lijken te zijn, levert dit volgend jaar een hogere Rijksbijdrage op. Dit leidt samen voor dit jaar tot een bijstelling van 1,4 miljoen euro.

Lager rijksbudget BUIG

Ten opzichte van de begroting is het  BUIG-budget voor 2024 gedaald. Het voorlopig BUIG-budget is per saldo 262.000 euro lager dan het BUIG-budget waar in de begroting rekening mee is gehouden. Het definitieve BUIG-budget wordt in september 2024 bekend gemaakt. Het nader-voorlopig en het definitieve BUIG-budget laat zich echter lastig voorspellen, omdat dit ook afhankelijk is van de macro-ontwikkelingen in het bijstandsvolume. Er kan daardoor op dit moment met weinig zekerheid een uitspraak worden gedaan over de financiële ontwikkeling van het definitieve BUIG-budget.

12.   Steunfonds

In het kader van de bestrijding van stijgende energieprijzen en hoge inflatie heeft de gemeente eind 2022 een tijdelijk Steunfonds geïntroduceerd. Dit fonds kende een looptijd tot en met 15 maart 2024. Nu de looptijd is verstreken kan een voorlopige eindafrekening worden opgesteld. Er dient zich een voordeel van minimaal 820.000 euro aan. Dit voordeel is vooral veroorzaakt doordat het Rijk ook een regeling heeft ingesteld waardoor de behoefte lager was dan verwacht. De definitieve eindafrekening zal worden verwerkt in de najaarsrapportage.

Het tijdelijke steunfonds kenden ruimt 200 aanmeldingen.
In 27 gevallen zijn huishoudens met financiële middelen geholpen. Waarvan 23 met een lening en 4 met een gift.
In 40 gevallen werd de aanvraag afgewezen omdat er niet aan de voorwaarden werd voldaan.
In 85 gevallen was er sprake van het buiten behandeling laten van een aanvraag omdat de aanvragers onvoldoende gegevens verstrekten.
In 49 gevallen zagen de aanvragers bij nader inzien toch af van een aanvraag.

Het relatief grote aantal zaken dat niet heeft geleid tot een uitbetaling betekent niet dat de betreffende huishoudens niet zijn geholpen met hun melding. In alle gevallen is er door de coaches financiën begeleiding opgestart en kon men worden doorverwezen naar een voorliggende andere voorziening, zoals het landelijke steunfonds of één van de andere schuldhulpregelingen. Daarmee heeft de regeling bijgedragen aan het in beeld krijgen van inwoners met betalingsproblemen.

13.   Wmo en Jeugd aanpassingen

Conform de lijn van 2023 hebben zowel binnen de Wmo als de Jeugd significante verschuivingen plaatsgevonden. De indexatie van de Wmo en Jeugd voor de begroting van 2024 was initieel gebaseerd op een voorlopig indexatiecijfer van 4,33%. Echter, de daadwerkelijke contractuele verhoging van de tarieven ligt gemiddeld op 7%. Dit reflecteert in een substantieel hoger tarief, deels als gevolg van marktdynamieken en resulteert in een structurele toename van de lasten met 1,72 miljoen euro.

Bovendien laat de volumeontwikkeling binnen zowel de Wmo als Jeugd een stijging zien ten opzichte van de aantallen die als uitgangspunt voor het meerjarenperspectief van de programmabegroting 2024 werden gebruikt. Deze toename, mede door de intensivering van benodigde zorg, leidt bij ongewijzigd beleid tot een additionele structurele lastenverhoging van 4,31 miljoen euro.

Voor Wmo en Jeugd is de totale structurele begrotingswijziging 6,03 miljoen euro, waarvan 4,37 miljoen euro toe te schrijven is aan Jeugd en 1,66 miljoen euro aan de Wmo. 

14.    Beschermd wonen

De wijziging in baten en lasten Beschermd Wonen betreft een administratieve wijziging. Deze wijziging is budgetneutraal.